Pak-Iran : ఖమేనీతో పాక్ కాళ్ల బేరం.. భారత్పై ప్రభావం ?
ఇరాన్-పాక్ మైత్రి: భారత్పై ప్రభావం ఏంటి ?
Pak-Iran : ఏడాది క్రితం పరస్పరం దాడులు చేసుకున్న ఇరాన్, పాకిస్థాన్లు ఇప్పుడు మళ్లీ మైత్రి పుంజుకుంటున్నాయి. పాకిస్థాన్ ప్రధాని షెహబాజ్ షరీఫ్, ఖమేనీతో భేటీ కావడం ద్వారా గాజా సంఘటన, ఇజ్రాయెల్ వ్యతిరేకత నేపథ్యంలో ముస్లిం ఐక్యత కోసం ప్రయత్నాలు సాగుతున్నాయి. ఇది భారతీయ దౌత్యంపై పరిమిత ప్రభావం చూపవచ్చన్న అంచనాలున్నాయి. భారత్, ఇరాన్తో సంబంధాలు బలంగా కొనసాగుతున్నా, ఈ మైత్రి పాకిస్థాన్కు ఉగ్రవాదం విషయంలో మద్దతుగా మారే అవకాశం ఉంది.
1️⃣ పాత శత్రుత్వం – కొత్త మైత్రి
గతేడాది దాడుల తర్వాత ఇప్పుడు ఇరాన్-పాక్ మళ్లీ కలిసి వస్తున్నాయి.
2️⃣ ఖమేనీతో భేటీ
షెహబాజ్ షరీఫ్, ఖమేనీతో సమావేశమై శాంతి చర్చలు జరిపారు.
3️⃣ గాజా కీలక పాత్ర
ఇజ్రాయెల్పై గాజా దాడుల విషయంలో ఇరుదేశాల మద్దతు ఒకే దిశలో ఉంది.
4️⃣ భారత్పై ప్రభావం
భారతంపై ఈ మైత్రి తక్కువ ప్రభావం చూపనుందని విశ్లేషకుల అభిప్రాయం.
5️⃣ ఆపరేషన్ సిందూర్ ప్రభావం
పహల్గాం దాడికి ప్రతిగా భారత్ చేసిన దాడి కూడా ఈ మైత్రికి కారకంగా మారింది.
6️⃣ ఇరాన్-పాక్ మిస్సైల్ దాడులు
జైష్ అల్ అదిల్ స్థావరాలపై దాడులు ఇరుదేశాల మధ్య ఉద్రిక్తతకు దారితీశాయి.
7️⃣ ఇరాన్ మధ్యవర్తిత్వ యత్నం
ఇరాన్, భారత్-పాక్ మధ్య చర్చలకు సిద్ధంగా ఉందన్న సూచనలు ఉన్నాయి.
8️⃣ భారత దౌత్యం – ఆచితూచి వ్యవహారం
భారత విదేశాంగ మంత్రి జైశంకర్, ఇరాన్తో చర్చల ద్వారా స్థిరతకు పునాదులు వేశారు.
9️⃣ గాజా విషయంపై భారత్ మౌన దౌత్యం
ఇజ్రాయెల్, హమాస్ మధ్య భారత్ తటస్థంగా మౌనంగా వ్యవహరిస్తోంది.
🔟 విశ్లేషకుల అంచనా
ఇరాన్-పాక్ మైత్రి పొడవు తక్కువగా ఉండే అవకాశం ఉందని అభిప్రాయాలు ఉన్నాయి.
🗝️ Keywords & Definitions
పదం | నిర్వచనం |
ఖమేనీ | ఇరాన్ సుప్రీం లీడర్, శియా మతపరమైన అధిపతి |
ఆపరేషన్ సిందూర్ | పహల్గాం ఉగ్రదాడికి ప్రతిగా భారత్ చేసిన వైమానిక దాడి |
జైష్ అల్ అదిల్ | ఇరాన్ వ్యతిరేక మిలిటెంట్ సంస్థ, బలూచిస్థాన్ ప్రాంతంలో చురుకుగా ఉంది |
టు-స్టేట్ సొల్యూషన్ | పాలస్తీనా-ఇజ్రాయెల్ సమస్యకు రెండు స్వతంత్ర దేశాల పరిష్కార విధానం |
👧🏻🧒🏻 Questions
Sister: “అన్నా, ఏం జరుగుతోంది పాక్-ఇరాన్ మధ్య?”
Brother: “ఇరాన్-పాక్ గతంలో గొడవ పడ్డారు. ఇప్పుడు మళ్లీ మిత్రులవుతున్నారు.”
👧🏻: “ఎప్పుడు మొదలైంది ఈ మైత్రి?”
Brother: “ఇప్పటికి ఏడాది తర్వాత, షరీఫ్ టెహ్రాన్ పర్యటనతో మొదలైంది.”
Sister: “ఎక్కడ జరిగాయి ఈ భేటీలు?”
Brother: “ఇరాన్ రాజధాని టెహ్రాన్లో ఖమేనీతో భేటీ జరిగింది.”
Sister: “ఎవరు ఈ మైత్రికి నాయకత్వం వహించారు?”
Brother: “షెహబాజ్ షరీఫ్, ఖమేనీ ముఖ్యపాత్ర వహించారు.”
👧🏻 : “ఎవరి కారణంగా ఈ చర్చలు జరిగాయి?”
Brother: “గాజా సంఘటన, ఇజ్రాయెల్ దాడులు కారణం.”
Sister: “ఎందుకు ఈ మైత్రి భారత్కు సమస్య?”
Brother: “పాక్ ఉగ్రవాదానికి మద్దతు పొందొచ్చు కాబట్టి.”
👧🏻 : “ఈ మైత్రి ఎంతకాలం కొనసాగుతుంది?”
Brother: “స్థిరంగా ఉండకపోవచ్చని విశ్లేషకులు చెబుతున్నారు.”
Sister: “ఇదే పరిస్థితి ఉంటే ఏం జరుగుతుంది?”
Brother: “భారత దౌత్యం మరింత జాగ్రత్తగా సాగుతుంది.”
🌍📜 Historical / Geographical / Political / Economic Aspects
Historical:
-
ఇరాన్-పాక్ చరిత్రలో అనేక సార్లు మైత్రి-విరోధములు ఎదురయ్యాయి
-
బలూచిస్థాన్ అంశం పరస్పర ఉగ్రతకు దారి తీసింది
Geographical:
-
ఇరాన్-పాకిస్థాన్ సరిహద్దు ప్రాంతాలలో మిలిటెంట్ చలనం ఎక్కువ
-
చాబహార్ పోర్ట్ వల్ల భారత్-ఇరాన్ సంబంధాలకు ప్రాధాన్యత
Political:
-
ఇరాన్ షియా మతాన్ని, పాక్ సున్నీ మతాన్ని ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్నా, ఇప్పుడు ముస్లిం ఐక్యతకు చొరవ చూపుతున్నారు
-
భారత్ మధ్యవర్తిత్వాన్ని నిరాకరిస్తూ ద్వైపాక్షిక చర్చలే సరైనవన్నది
Economic:
-
భారత్-ఇరాన్ మధ్య చమురు, పోర్ట్ లాజిస్టిక్స్ ఒప్పందాలు
-
పాకిస్థాన్-ఇరాన్ మధ్య గ్యాస్ పైప్లైన్ ప్రాజెక్ట్ మళ్లీ చర్చల్లోకి రావచ్చు
📝 Previous Year-Like UPSC, APPSC, TSPSC Questions
UPSC Mains:
“Critically analyze the impact of renewed Iran-Pakistan relations on India’s regional strategy.”
TSPSC / APPSC GS Paper:
ఇరాన్-పాకిస్థాన్ సంబంధాల పునరుద్ధరణ భారత విదేశాంగ విధానంపై చూపే ప్రభావాన్ని విశ్లేషించండి.
MCQ:
గాజా సంఘటన తరువాత ఇరాన్-పాక్ మైత్రికి ప్రాథమిక కారణం ఏమిటి?
a) చాబహార్ ఒప్పందం
b) జైష్ అల్ అదిల్
c) ఇజ్రాయెల్ దాడులు
✅ d) పాలస్తీనా మద్దతు
📊 Infographic / Table
Pak-Iran Relations: Timeline Overview
Year | Event | Impact on India |
2023 | బలూచిస్థాన్పై మిస్సైల్ దాడులు | పరస్పర ఉద్రిక్తతలు పెరిగాయి |
2024 | షరీఫ్-ఖమేనీ భేటీ | మైత్రి పునరుద్ధరణ |
2024 | గాజా సంఘటన | ముస్లిం ఐక్యతపై దృష్టి |
2025 | ద్వైపాక్షిక చర్చలు | భారత్ అప్రమత్తంగా వ్యవహరిస్తోంది |
Share this content: