ఏపీ బడ్జెట్ 2025–26: మూడు లక్షల కోట్ల దాటిన కేటాయింపులు

ఏపీ ప్రభుత్వం 2025–26 (AP Budget 2025-26 ) ఆర్థిక సంవత్సరానికి రూ.3,22,359 కోట్ల బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టింది.
గతేడాది కంటే ఇది 10% పెరిగింది.
వ్యవసాయ బడ్జెట్‌కు రూ.48,000 కోట్లు కేటాయించారు.
అభివృద్ధి, సంక్షేమానికి అధిక కేటాయింపులు చేశారు.
మొత్తం రెవెన్యూ వ్యయం రూ.2,51,162 కోట్లు.
రెవెన్యూ లోటు రూ.33,185 కోట్లు, ద్రవ్య లోటు రూ.79,926 కోట్లు.
వైద్య ఆరోగ్యానికి రూ.19,260 కోట్లు కేటాయింపు.
పాఠశాల విద్యకు రూ.31,806 కోట్లు.
సూపర్ సిక్స్ పథకాలలో కొన్ని అమలుపై సందేహాలు ఉన్నాయి.
మహిళలకు ఉచిత బస్సు ప్రయాణంపై స్పష్టత లేదు.
నిరుద్యోగ భృతిపై ఏ స్పష్టత లేదు.
రైతులకు పెట్టుబడి సాయంగా రూ.6,300 కోట్లు కేటాయించారు.
పోలవరం ప్రాజెక్టుకు రూ.6,705 కోట్లు కేటాయించారు.

బడ్జెట్‌లో శాఖల వారీగా కేటాయింపులు ఇలా…

వైద్య ఆరోగ్య శాఖ- రూ.19,260 కోట్లు
పాఠశాల విద్య- రూ.31,806 కోట్లు
జల వనరుల శాఖ- రూ.18,020 కోట్లు
పంచాయతీరాజ్‌ అండ్‌ రూరల్‌ డెవలప్మెంట్‌ – రూ.18,848 కోట్లు
విద్యుత్‌ శాఖ – రూ.13,600 కోట్లు
సాంఘిక సంక్షేమం – రూ.10,909 కోట్లు
బీసీ వెల్ఫేర్‌ – రూ.23, 260 కోట్లు
ఎస్సీల సంక్షేమం – రూ.20,281 కోట్లు
ఎస్టీల సంక్షేమం – రూ.8,159 కోట్లు
ఆర్థికంగా వెనుకబడిన తరగతులు – రూ.10,619 కోట్లు
రవాణా శాఖ- రూ.8,785 కోట్లు
పురపాలక శాఖ- రూ.13,862 కోట్లు
స్వచ్ఛాంధ్ర – రూ.820 కోట్లు
పౌరసరఫరాల శాఖ – రూ.3,806 కోట్లు
అల్పసంఖ్యాక వర్గాలు- రూ.5,434 కోట్లు
మహిళా శిశు సంక్షేమం, దివ్యాంగులు, వృద్ధుల సంక్షేమం- రూ.4,332 కోట్లు
గృహనిర్మాణ శాఖ- రూ.6,318 కోట్లు
పరిశ్రమలు, వాణిజ్య శాఖ- రూ.3,156 కోట్లు
ఇంధన శాఖ – రూ.13,600 కోట్లు
ఆర్‌అండ్‌బీ- రూ.8,785 కోట్లు
తెలుగు భాష అభివృద్ధి, ప్రచారం – రూ.10 కోట్లు
అన్నదాత సుఖీభవ – రూ.6,300 కోట్లు
పోలవరం – రూ.6,705 కోట్లు
జల్‌జీవన్‌ మిషన్‌ – రూ.2,800 కోట్లు
తల్లికి వందనం – రూ.9,407 కోట్లు
దీపం పథకం- రూ.2,601 కోట్లు

Keywords & Definitions:

బడ్జెట్ – ప్రభుత్వ ఆదాయ, వ్యయ ప్రణాళిక.
రెవెన్యూ లోటు – ఆదాయ, ఖర్చుల మధ్య తేడా.
ద్రవ్య లోటు – మొత్తం ఖర్చు, ఆదాయ వ్యత్యాసం.
సూపర్ సిక్స్ – కూటమి ప్రభుత్వ ప్రధాన పథకాలు.
పోలవరం ప్రాజెక్టు – పెద్ద నీటిపారుదల ప్రాజెక్టు.

Q&A:

What is the total budget for AP in 2025-26? ₹3,22,359 కోట్లు.
Which sector got the highest allocation? పాఠశాల విద్య – ₹31,806 కోట్లు.
When was the budget presented? మార్చి 1, 2025.
Where was the budget presented? ఏపీ అసెంబ్లీ.
Who presented the budget? ఆర్థిక మంత్రి పయ్యావుల కేశవ్.
Whom does the budget benefit the most? సంక్షేమ పథకాల హితదారులు.
Whose welfare is prioritized? రైతులు, మహిళలు, బీసీ, ఎస్సీ, ఎస్టీలు.
Why is the budget important? అభివృద్ధి, సంక్షేమానికి ఇది కీలకం.
Whether all promises are fulfilled? లేదు, కొన్ని ఇంకా స్పష్టతలేదు.
How much was allocated for Polavaram? ₹6,705 కోట్లు.

Historic Facts:

2014లో చంద్రబాబు ప్రభుత్వం రూ.1.11 లక్షల కోట్ల బడ్జెట్ ప్రవేశపెట్టింది.
2019లో వైఎస్ జగన్‌ ప్రభుత్వం రూ.2.27 లక్షల కోట్ల బడ్జెట్ ప్రవేశపెట్టింది.
2024లో తాత్కాలిక బడ్జెట్ రూ.2.94 లక్షల కోట్లు.
2025లో తొలిసారి బడ్జెట్ రూ.3 లక్షల కోట్లు దాటింది.
పోలవరం ప్రాజెక్టు 2014లో ప్రారంభమై ఇప్పటికీ పూర్తి కాలేదు.

Summary:

ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం 2025–26 సంవత్సరానికి రూ.3,22,359 కోట్ల బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టింది. గత బడ్జెట్‌తో పోల్చితే ఇది 10% పెరిగింది. ప్రధానంగా అభివృద్ధి, సంక్షేమానికి అధిక నిధులు కేటాయించారు. వైద్య ఆరోగ్యానికి రూ.19,260 కోట్లు, పాఠశాల విద్యకు రూ.31,806 కోట్లు కేటాయించారు. సూపర్ సిక్స్ పథకాల అమలుపై ఇంకా సందేహాలు ఉన్నాయి. పోలవరం ప్రాజెక్టుకు రూ.6,705 కోట్లు కేటాయించినా, పూర్తయే గడువు ఇంకా అస్పష్టంగా ఉంది. మొత్తం బడ్జెట్‌పై ప్రజల అభిప్రాయాలు మిశ్రమంగా ఉన్నాయి.

current-affairs